de “boze” buitenwereld

.

17  april 2020

filmpje persconferencie 21 april

Persconferentie op 21 april.
Een cruciale toespraak….
Nu de crisis medisch over de top is, komen we in een nieuwe fase: versoepeling van de maatregelen en langzame terugkeer naar “normaal”. Langzaam gaat te poiitiek zich er weer mee bemoeien en moeten keuzes gemaakt worden. Het crisismanagement wordt er niet gemakkelijker op. De steun bij de bevolking is nog steeds groot

30 april

75 jaar bevrijding
Een kort verslag van de kranslegging (een leeg plein) en de gehele toespraak van de Koning Willem Alexander (zeer uitzonderlijk).
Alom is de indrukwekkende toespraak gewaardeerd als verbindend en betrokken. De openheid viel weer op als nieuwe stijl van het koningshuis.

Kabinet moet oppassen voor nieuwe golf op de ic’s, waarschuwen wetenschappers

8 mei 2020. Komt er een nieuwe golf op de ic’s af? Het RIVM denkt van niet, maar wetenschappers van het Erasmus MC verwachten van wel. “We spelen met vuur”, zegt hoogleraar Sake de Vlas.

Rutte houdt slag om de arm: versoepeling misschien later dan 1 juni
De versoepeling van de coronamaatregelen krijgt in de Tweede Kamer nog geen luid applaus. De politieke verdeeldheid over corona groeit, ook binnen de coalitie.Wilma Kieskamp7 mei 2020, 21:52
De versoepeling van de coronamaatregelen krijgt in de Tweede Kamer nog geen luid applaus. De politieke verdeeldheid over corona groeit, ook binnen de coalitie.Wilma Kieskamp7 mei 2020, 21:52
Premier Rutte heeft een extra waarschuwing afgegeven: het is nog lang niet zeker dat de restaurants, bioscopen, campings en kerken per 1 juni en 1 juli weer open kunnen. Eerst wil het kabinet van het RIVM horen of dat verantwoord is. Het definitieve besluit valt pas een week van tevoren. “Anders wordt het later dan 1 juni: twee weken, een maand. We gaan geen onnodige risico’s nemen”, zei de premier in de Tweede Kamer.

Zwembad aanpassen, een hele puzzel..
Kleedkamers zijn gangen geworden, de doucheruimte een wachtkamer en de oude ingang werd de nieuwe uitgang. Ertussen is een wirwar van paaltjes en linten ontstaan. Maar het is gelukt, verzucht locatiemanager Linda Klein Brinke. Maandag gaat het personeel zelf proefzwemmen, dinsdag gaat het bad weer open voor zwemlessen en banenzwemmen. In het begin mogen er maximaal 27 mensen tegelijk zwemmen en reserveren is verplicht. Vrij zwemmen zit er organisatorisch nog niet in en ook de zwem-, duik- en waterpoloverenigingen moeten nog even wachten.

Cornald Maas bouwt tóch een Songfestivalfeestje

………….. Daarom vond hij het belangrijk dat er dit jaar toch een Eurovisie-uitzending zou zijn, een alternatief feestje dat Europa samenbrengt.

“Ik zag de bui zo nadrukkelijk hangen, dat ik contact had gezocht met de leiding van AvroTros, de NPO en hoofdproducent Sietse Bakker om na te denken over een alternatief voor 16 mei, de finale-avond. Een programma dat verbindend zou zijn, de reden waarom het festival in 1956 is opgericht. Elk land is heel erg bezig met zijn eigen coronastrijd. Maar of je nu uit Italië, Nederland of Zweden komt, je deelt een lotsverbondenheid en die wordt zaterdag in ‘Europe Shine a Light’ over het voetlicht gebracht.”

Er wordt geschakeld met landen waar oud-deelnemers toepasselijke songs ten gehore brengen. “Alle deelnemers van dit jaar krijgen de gelegenheid om een videoboodschap te maken. Ik hoop dat ze het vanuit huis doen, gewoon een beetje krakkemikkig. Zodat we even contact maken met al die verschillende Europese landen, met hun eigen taal, muziek en cultuur.”

De nood in de kunstsector is hoog, hij wordt steeds van links en rechts benaderd met noodkreten. “Er is zo weinig perspectief, ik kreeg net nog een bericht van Thomas Acda, die schreef: kun je je programma dit najaar niet beter ‘Lege Zalen’ noemen? Ik mis het theater heel erg, maar ik voorzie dat er nog minstens een jaar geen normaal bezoek mogelijk zal zijn.”

Op zaterdag 16 mei, de avond van de finale, is ‘Europe Shine a Light’ te zien in de deelnemende landen. De show wordt vanuit een studio gepresenteerd door het presentatie-trio Chantal Janzen, Edsilia Rombley en Jan Smit. Nikkie Tutorials houdt de kijkers op de hoogte van alles wat er online gebeurt. Vanuit hun eigen land komen alle artiesten die dit jaar zouden meedoen aan bod. 

Festivals moeten kleinschaliger, willen ze overleven. Wen er maar aan

12 mei 2020

Met de aankondiging van versoepeling van coronamaatregelen heeft het kabinet voor enkele sectoren, zoals onderwijs en horeca, duidelijkheid gegeven. Maar organisatoren van grote evenementen verkeren in steeds grotere onzekerheid. Festivals mogen doorgaan als er een vaccin is. Wanneer dat vaccin er zal zijn, is niet bekend. En als het er is, zou het zomaar kunnen dat er een variant van het coronavirus opduikt.

Minder bezoekers, minder podia, minder gage voor artiesten, minder medewerkers

En inderdaad is het niet reëel om dan gedisciplineerd gedrag te verwachten. Grote evenementen hebben een lange voorbereidingstijd nodig, naast de zekerheid van inkomsten van sponsors, bijvoorbeeld het bedrijfsleven. Ook die zekerheid is weggevallen. Dat festivals hun kaarten volgend jaar geldig laten zijn, is dan ook niet alleen optimisme, maar ook een poging, tegen beter weten in, grote verliezen of zelfs faillissement te voorkomen.

De enige weg om festivals levensvatbaar te laten zijn, is kleinschaligheid. Niet terug naar zoals het begonnen is, want Woodstock telde in 1969 maar liefst 400.000 bezoekers, maar naar een andere opzet met een ander verdienmodel. Minder bezoekers, minder podia, minder gage voor de artiesten, minder medewerkers.

Minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat kan het niet genoeg benadrukken:
,,Er is echt iets serieus aan de hand. 15 tot 20 procent van de bevolking zit nu aan de een of andere vorm van overheidssteun. Dat is niet eerder voorgekomen buiten oorlogstijd.’’

Wiebes en zijn staatssecretaris Mona Keijzer zitten meermaals per dag met bedrijven en andere ministers om de tafel om te kijken wat nodig is en wat kan. Het kabinet sleutelt aan een nieuw steunpakket. Hoe erg de crisis nog wordt? Bij die vraag blijven beide bewindslieden liever even weg. ,,Maar het kan historisch slecht worden’’, vreest Keijzer. Het Centraal Planbureau heeft meerdere scenario’s uitgerekend. In het ergste geval komen er dit jaar tot een half miljoen werklozen bij en krimpt de economie met bijna 8 procent.

Wiebes gooit zijn handen maar eens in de lucht: ,,Er zijn zoveel onzekerheden, wij doen even niet mee aan voorspellingen. We zijn nu bezig bedrijven te redden en banen te behouden. Het is al ingewikkeld genoeg om de schade beperkt te houden. Het is alle hens aan dek om te kijken hoe bedrijven door aanpassingen weer verantwoord open kunnen.’
De economie van morgen zal niet meer die van gisteren zijn

Het ‘dashboard’ is de nieuwe toverstaf van het kabinet

19 mei. Het zijn niet bepaald rustgevende woorden voor burgers die hopen dat het kabinet het juiste doet in deze moeilijke tijden. Minister De Jonge zei dinsdagavond tijdens de persconferentie dat hij niet langer slechts achteruit wil kijken, maar liefst ook vooruit, ‘met het oog op het dashboard’.
Dat dashboard is, na de ‘intelligente lockdown’ en de ‘routekaart’, het nieuwe toverwoord van het kabinet. Zie het als een soort online controlepaneel waar allerlei coronagerelateerde gegevens worden samengebracht. Die informatie weegt mee of aangekondigde versoepelingen kunnen doorgaan. Maar het kan er ook toe leiden dat al doorgevoerde versoepelingen worden teruggedraaid, landelijk of regionaal.
Dat dashboard moet gegevens bevatten over de bezetting van ic-bedden in de ziekenhuizen, het aantal positieve testuitslagen, het geschatte totaalaantal besmettingen en het inmiddels beroemde reproductiegetal, dat aangeeft hoeveel mensen een besmette patiënt op zijn beurt aansteekt. Die medische gegevens worden gecombineerd met informatie over de drukte in straten en parken en met gedragsonderzoek.

‘

Aantal sterfgevallen lager dan verwacht
Voor het eerst sinds twee maanden lag het aantal sterfgevallen vorige week weer op normaal niveau. Het was zelfs iets lager, zo meldde het Centraal Bureauoor de Statistiek gisteren. Tot 11 mei was er ‘oversterfte’ door de corona-epidemie: er overleden meer mensen dan je onder normale omstandigheden zou verwachten. Vaak volgt na oversterfte een tijd van ondersterfte, omdat in de weken daarvoor relatief veel mensen met een kwetsbare gezondheid zijn overleden. Of de ondersterfte ook nu aanhoudt, hangt af van het verder luwen of juist opflakkeren van de epidemie. Overigens overleden ook vorige week mensen aan het coronavirus. 156 sterfgevallen zijn bij het RIVM bekend, het werkelijke aantal ligt hoger.
In de eerste negen weken van de epidemie zijn ongeveer 9000 Nederlanders meer overleden dan verwacht. Waarschijnlijk overleden veel van hen aan het nieuw e coronavirus. Daarnaast stierf een deel mogelijk indirect aan de epidemie, vanwege bijvoorbeeld de druk op de zorg of doordat patiënten uit angst voor besmetting niet naar het ziekenhuis durfden.

Coronavirus in Wit-Rusland? ‘Psychose’, zegt de president

gezondheid – In Wit-Rusland groeit de onvrede over het beleid van president Loekasjenko. De ziekenhuizen liggen vol met corona-patiënten, en toch is er geen lockdown.

Sportscholen halen opgelucht adem

28 mei – Veel liever gaan ze maandag al open, maar van het kabinet mogen sportscholen en sauna’s per 1 juli weer aan de slag

Robot Amy brengt de cola en ijsthee coronaproof langs

service – reportage – In restaurant Dadawan in Maastricht worden de gasten vanaf volgende week bediend door gerobotiseerd personeel. Alles om menselijk contact zo veel mogelijk te vermijden.

Kerken, ga door met online vieren

Wie naar de kerk wil, moet eerst reserveren, in hesjes gehesen kerkleden geven aanwijzingen bij het binnentreden en verlaten van de kerk, er moet – uiteraard – onderling afstand worden gehouden, samenzang wordt dringend afgeraden, koffie met een praatje na afloop zit er niet in, of slechts onder strikte voorwaarden. Rituele handelingen, zoals de doop, leken ook moeilijk te worden, maar deze week is afgesproken dat geestelijken de doophandelingen gewoon mogen uitvoeren. Ze hoeven niet – zoals veel voorgangers vreesden – met doopstokken in de weer, om maar die anderhalve meter afstand te ku nnen bewaren. (Onder voorgangers was daar nogal wat chagrijn over: waarom mag de kapper wel twintig minuten aan m’n haar zitten, terwijl ik niet op de vertrouwde manier die korte doophandeling mag verrichten, vroegen ze zich af.)

Maar ondanks al die beperkingen wijst alles erop dat de behoefte om weer naar de kerk te gaan bij veel gelovigen groot is. Uit onderzoek van deze krant bleek dat de samenkomst hevig wordt gemist, en dan vooral de onderlinge ontmoeting, de gemeenschap. Dat is begrijpelijk. In kerkelijke vieringen gaat het om bidden, zingen, preken, maar zeker ook om de ontmoeting. De gemeenschap krijgt daar gestalte en wordt er onderhouden.

Sinds half maart houden de meeste kerken online vieringen, waarbij een klein groepje nog samenkwam in het kerkgebouw, en de rest van de kerkleden op afstand meekeek of -luisterde. Dat doen de kerken behoorlijk goed: het onderzoek van deze krant laat zien dat het aantal kijkers en luisteraars vaak een stuk hoger ligt dan het aantal kerkgangers in normale tijden. De coronacrisis heeft veel kerken noodgedwongen tot een razendsnelle vernieuwing aangezet. En dat lijkt op veel plaatsen goed uit te pakken.

Laat ze vooral met die online vieringen doorgaan. Omdat voor veel kerkelijke gemeenten geldt dat ze meer dan dertig leden hebben, waardoor het gros nog steeds niet naar de kerk kan komen. Omdat blijkt dat de drempel voor de online vieringen een stuk lager ligt dan voor vieringen in het kerkgebouw. Omdat er ook kerken zijn die géén online vieringen hebben, omdat ze daar bijvoorbeeld niet de middelen voor hebben: leden van die gemeenten konden in de afgelopen tijd online uitwijken naar vieringen van andere kerken. En ook omdat het een gemiste kans zou zijn als die ingeslagen weg van online vernieuwing nu alweer zou worden verlaten.

Verenigde Staten meer dan 2 miljoen besmet

9 juni Het aantal mensen in de Verenigde Staten dat met het coronavirus besmet is geraakt, is woensdag tot boven de twee miljoen gestegen.

Volgens de cijfers van de Johns Hopkins University zijn in het land inmiddels 2.000.464 besmettingen geconstateerd. Eind april was de VS het eerste land dat een miljoen bevestigde besmettingen telde.

Daarmee is de VS nog altijd met afstand het land met de meeste besmettingen, qua absolute aantallen. Brazilië volgt met 772.416 geregistreerde besmettingsgevallen. Geen enkel ander land heeft verder nog meer dan een half miljoen besmettingen gemeld.

De VS heeft tot nu toe ook de meeste overleden coronapatiënten te betreuren. Het dodental is opgelopen tot bijna 113.000.

Iran 12 juni

Op het hoogtepunt van de eerste coronagolf in Iran, op 30 maart, werden er in één dag 3186 nieuwe besmettingsgevallen gemeld. Vorige week, op 4 juni, werd een nieuw hoogtepunt bereikt, toen in Iran 3574 nieuwe infecties werden geteld. Na een daling in het aantal coronabesmettingen in april, neemt sinds begin mei het aantal besmettingen in Iran weer snel toe. Vooral in het zuidwesten van Iran, in de provincie Khuzestan, zijn de afgelopen weken veel nieuwe gevallen geregistreerd.

Suriname kan een grote corona-uitbraak niet aan

Het aantal coronabesmettingen neemt in Suriname flink toe. Voor de benodigde middelen heeft het land geen geld.

Lang wist Suriname het coronavirus tegen te houden, maar een recentelijke uitbraak leidt tot een gespannen sfeer in het land. Minister Antoine Elias van volksgezondheid maakt zich zorgen nu het aantal besmettingen ‘exponentieel’ toeneemt.

Suriname noteerde op 4 april zijn eerste coronadode. Slechts tien personen waren besmet en zes weken lang kwamen er geen nieuwe besmettingen bij. Nu staat de teller ineens op bijna tweehonderd positief geteste personen en drie doden. Nog altijd cijfers waarop menig land jaloers zal zijn. Maar voor de Surinaamse medische sector en opnamecapaciteit is dit een zorgwekkende ontwikkeling.

Nieuwe uitbraak, nu in Peking

De schrik in China zit er goed in. Gisteren berichtte het land dat er op die dag 57 nieuwe coronabesmettingen zijn geconstateerd. Het is het hoogste aantal nieuwe gevallen sinds april, toen het virus onder controle leek. Nieuwe besmettingen waren sindsdien te traceren naar reizigers uit het buitenland.

Coronacrisis treft kwetsbare wijken én gemeenten onevenredig hard

Burgemeesters willen 1,25 miljard euro van het kabinet om de groei van de maatschappelijke tweedeling te stoppen.

De pandemie raakt kwetsbare wijken onevenredig hard, signaleren burgemeesters van verschillende steden. Door de getroffen coronamaatregelen zijn onderwijsachterstanden flink opgelopen. Aanmeldingen voor de bijstand nemen toe en met name jongeren glijden af in de criminaliteit. In een manifest, dat gisteren is aangeboden aan minister Kajsa Ollongren van binnenlandse zaken (D66), roepen vijftien lokale bestuurders het kabinet op tot actie.

De burgemeesters van onder meer Amsterdam, Eindhoven, Den Haag, Heerlen, Utrecht en Zaanstad schrijven dat ingrijpen snel nodig is. “Er wordt hier maatschappelijke schade aangericht die nog heel erg lang zal doorwerken. De tweedeling in onze gemeenschap en de kansenongelijkheid nemen nog verder toe.”

Hoe kies je tussen vergelijkbare patiënten voor een ic-bed?

Als artsen moeten kiezen wie ze wel en niet op de ic behandelen, op basis van welke criteria doen ze dat dan? Een werkgroep van medisch-ethici noemt twee criteria geschikt en wijst twee andere opties af.MARTEN VAN DE WIER, REDACTIE GEZONDHEID & ZORG

Stel dat door een nieuwe golf van Covid-19-patiënten de intensive care-afdelingen wél overstromen. Als je eigenlijk niet kunt kiezen tussen patiënten, omdat hun overlevingskans gelijk is, hoe kies je dan wie je wel helpt en wie niet? Een werkgroep van vijf medisch-ethici schreef op verzoek van de Federatie Medisch Specialisten een draaiboek voor dat zwartste scenario, dat artsen houvast moet geven. Het draaiboek is nog niet definitief. Het is bedoeld voor discussie, en die barstte na de publicatie dinsdag dan ook meteen los.

Waar gaat het debat over? Een uitleg aan de hand van vier mogelijke selectiecriteria.

✅ Medewerkers van de zorg, die zonder beschermingsmiddelen moesten werken, gaan voor

Wie in de zorg werkt en Covid-19 krijgt vanwege een tekort aan hulpmiddelen, moet voorrang krijgen op de ic, vindt de werkgroep. “Medewerkers van de zorg leveren een bijdrage aan de bescherming van ons allemaal, en lopen daarbij een hoger risico, waaraan zij zich niet konden onttrekken. Het zou onredelijk zijn om hen achterin de rij te laten aanschuiven”, vindt Marcel Verweij, hoogleraar filosofie aan Wageningen Universiteit. Hij is een van de vijf leden van de medisch-ethische werkgroep die het draaiboek schreef. Wat Verweij betreft zou dit criterium bijvoorbeeld van toepassing zijn op medewerkers van de verpleeghuizen in de afgelopen periode.✅ Jongere generaties gaan voor

Vooral dit criterium ligt op de pijnbank. Leeftijdsdiscriminatie, zeggen critici. Iedereen, ongeacht leeftijd, heeft toch recht op goede zorg? We gaan ouderen toch niet per definitie afschrijven?

Wie jonger is, heeft meestal nog een lang leven voor zich. Wie ouder is, heeft al meer geleefd. Hier geldt volgens de schrijvers van het draaiboek het ‘fair innings’-argument: we zouden iedereen de kans moeten gunnen om een volledige levensspanne te leven. Jongere generaties kunnen daardoor in tijden van schaarste een sterkere ‘morele aanspraak op levensreddende zorg’ maken dan oudere generaties, zo vinden de ethici. “Wie jong is, heeft meer te verliezen”, zegt Verweij.

Verweij benadrukt dat er, ook in het zwartste scenario, geen leeftijdsgrens komt voor wie wordt behandeld. Alleen als er maar één bed is waarvoor meerdere gegadigden zijn, en als er op basis van medische criteria geen onderscheid is te maken, zou leeftijd mee moeten wegen. Om willekeur terug te dringen, worden mensen ingedeeld in ‘generaties’ van steeds twintig jaar. Een 24-jarige gaat zo niet voor op een 25-jarige, maar wel op een 65-jarige, zo luidt het voorstel.

In de praktijk zal het vaak alsnog op loten aankomen, zegt Verweij: de meeste Covid-19-patiënten op de ic zijn tussen de 60 en 80 jaar en zitten in dezelfde leeftijdsgroep. Komt er een jonger iemand voorbij, dan moet deze patiënt in tijden van schaarste voorgaan, vindt Verweij.

Lennie Derde, intensivist bij het UMC Utrecht, zegt het zo: “Stel je voor dat jij een muntje moet opgooien met je kleinkind voor een ic-bed. Zou je dat doen, of geef je dat bed aan je kleinkind?”

❌ Wie geen schuld heeft aan zijn ziekte, gaat voor

Stel dat iemand consequent de anderhalvemeterregel aan zijn laars lapt en dan ziek wordt. Is dat niet zijn eigen schuld? Heeft zo iemand minder recht op zorg dan iemand die al maanden binnen blijft? Nee, op schuld kun je niet selecteren, vinden de medisch-ethici. Want of iemand ziek is door eigen gedrag, kun je niet weten. Ook tussen rokers, die waarschijnlijk een grotere kans hebben op Covid-19, en niet-rokers kun je geen onderscheid maken, vindt Verweij. Want in hoeverre is je gedrag jouw schuld, bijvoorbeeld als je opgroeit in een omgeving van rokers? Het draaiboek verwijst dit criterium dan ook naar de prullenbak.

❌ Het lot bepaalt

Je kunt ook loten tussen patiënten: dan heeft iedereen dezelfde kans. Ethicus Fleur Jongepier van de Radboud Universiteit pleit daarvoor. Onderscheid maken op leeftijd is arbitrair, en je kunt levens niet op die manier in lengte vergelijken, schrijft ze in de Volkskrant.

Een andere variant van het lot is ‘wie het eerst komt, die het eerst maalt’.

Liever niet, zegt de werkgroep, maar als alle criteria zijn doorlopen, blijven deze twee selectiecriteria nog over om te bepalen wie een bed krijgt. “Ik ben niet tegen loten: het is eerlijk, in gelijkwaardige gevallen”, zegt Verweij. “Maar het is alleen eerlijk als andere overwegingen geen rol meer kunnen of mogen spelen. Als er redenen zijn om een relevant onderscheid te maken, moet je dat doen.”

Kritiek op coronawet is brandstof voor breder protest tegen maatregelen

De kritiek op de coronawet en de groeiende onvrede over de beperkingen konden weleens de grootste kopzorg worden van het kabinet deze zomer.

Minister Hugo de Jonge van volksgezondheid hoefde gisteren alleen nog maar toe te geven wat iedereen al dacht: de coronaspoedwet komt er niet vóór 1 juli, zoals het kabinet aanvankelijk per se wilde. Rechters, gemeenteraadsleden, juristen, burgemeesters, opiniemakers, anti-vaxxers en de vele amateurvirologen die Nederland inmiddels rijk is, bekritiseerden de afgelopen weken fel de contouren van de wet, waarvan de inkt nog niet droog is.

Over de noodzaak van zo’n spoedwet, die de bestaande noodmaatregelen moet vervangen, is binnen de politiek geen verschil van mening. Sinds het virus Nederland achter de ramen dwong en de economie tot stilstand kwam, ging ook de democratie in quarantaine. De grondrechten van burgers en democratische controlemechanismen werden flink ingeperkt in naam van de volksgezondheid. De uitvoerende macht van het kabinet, en die van de veiligheidsregio’s, nam toe. Maar de houdbaarheid van al deze noodmaatregelen is eindig, zolang ze geen juridische basis krijgen in een nieuwe wet, zo concludeerde de Raad van State al in mei. De Kamer vroeg bij motie van D66 en SGP ook om een deugdelijke wet, maar wil wel de tijd voor een grondig debat over het voorstel. Want noodmaatregelen blijven nodig, is het idee in Den Haag, zeker als er nieuwe uitbraken komen.

In de voorbereiding voor de ‘Tijdelijke wet maatregelen Covid-19’, zoals hij officieel heet, heeft het kabinet daarentegen zijn hand overspeeld. Of het haast was, zoals met de ontwikkeling van de corona-app, overmoed of uitputting na maanden crisisbestuur? Wie zal het zeggen. In het eerste voorstel ontbrak in ieder geval de waarborg van democratische controle. Ministers mochten aanwijzingen blijven geven zonder instemming van het parlement.Demonstratie

Die bredere onvrede adresseren en in goede banen leiden, zou weleens de grootste zomerzorg van het kabinet kunnen worden. Of zoals minister De Jonge gisteren verzuchtte, op een vraag of er ook ruimte is voor de samenleving zonder anderhalve meter: “Dat is het virus vast moeilijk uit te leggen”.

Eén dag zonder coronadoden zegt nog maar weinig

Covid-19 – analyse – Voor het eerst in maanden ging een dag voorbij zonder coronadoden. Het goede nieuws past in de dalende trend, maar het effect van de versoepeling moet nog blijken

Het is een mijlpaal om even bij stil te staan: gisteren meldde het RIVM voor het eerst dat in het afgelopen etmaal niemand in Nederland aan het coronavirus was overleden. Vandaag kan dat goede nieuws alsnog vervagen. Sterfgevallen van het weekeinde worden vaak pas in de loop van maandag doorgegeven, waardoor het instituut op dinsdag de cijfers moet corrigeren.

Officieel heeft het virus in Nederland 6090 slachtoffers geëist. Sinds 10 maart meldde het RIVM elke dag nieuwe sterftes. Op het hoogtepunt van de epidemie waren er dagelijks meer dan honderd coronadoden. In de tweede helft van april zette de daling in en deze maand waren het al telkens minder dan tien doden per dag.

Sinds 1 juni zijn ook veel coronamaatregelen versoepeld en nog altijd staan alle seinen op groen. De cafés en restaurants gingen weer open, net als de theaters en de middelbare scholen. Nieuwe kansen voor het coronavirus, zo leek het, maar nog altijd zijn de signaalwaardes op het dashboard waarmee het kabinet de epidemie in de gaten houdt, laag. Er zijn nauwelijks nieuwe ziekenhuisopnames of nieuwe patiënten op de ic. En de reproductiefactor R is gedaald naar 0,56, ruim onder de gevarengrens van 1 dus.

De rekenmeesters van het RIVM leiden de R af uit het aantal ziekenhuisopnames en via een ander model ook uit de ic-bezetting. Maar dat zijn rekenpartijen met terugwerkende kracht. Eerst moeten alle registraties op orde zijn, en dan pas kunnen Wallinga en zijn team herleiden hoe groot het besmettingsrisico op een bepaald moment moet zijn geweest waardoor een deel van de besmette personen twee of drie weken later in het ziekenhuis belandde. De R van 0,56 die nu op het dashboard van het kabinet prijkt, is dan ook niet de reproductiefactor van vandaag, maar van 29 mei.

Schattingen van later datum zijn zo onzeker dat het RIVM alleen de bandbreedte aangeeft maar aan R geen waarde toekent. De grafiek loopt nog door tot 11 juni: op die dag zou R ergens tussen 0 en 7 moeten liggen.

De waardes van nu zeggen dus niets over het effect van de versoepeling. “Maar als de aantallen over een paar weken weer flink stijgen, wordt de bandbreedte vanzelf smaller en zien we dat het te veel is geweest. Zitten ze dan nog steeds op dit niveau, dan is dat goed nieuws. De R is dan weliswaar onzeker, maar die lage aantallen, daar streefden we immers naar. Het is niet voor niets een dashboard, je moet de waardes in samenhang bezien.”

Geef betere voorlichting over corona wereldwijd’

6 juli 2020 Veiligheidsregio’s worstelen met talrijke demonstraties tegen de ‘coronasamenleving’. Hoe moeten ze omgaan met de oplopende onvrede?

Aanhoudingen in Utrecht en Wageningen, een demonstratieverbod in Dordrecht en een vrijheidsmars in Amsterdam: in verschillende steden laaide de onvrede over de coronamaatregelen dit weekeinde weer op.

Door het hele land staan inmiddels protestgroepen op die zich verzetten tegen de coronamaatregelen, zoals het verplicht afstand houden en mondkapjes dragen in het ov. Volgens Willem Engel van Viruswaanzin zijn er nu zo’n twintig clubs. Dat de overheid hun demonstraties verbiedt of soms met geweld ontbindt, zorgt juist voor toenemende actiebereidheid. De komende tijd zullen er elke dag acties plaatsvinden, waarschuwde Engel gisteren.

De veiligheidsregio’s bevinden zich intussen in een precaire spagaat tussen enerzijds het zwaarwegende demonstratierecht, verankerd in de grondwet, en anderzijds de risico’s voor de volksgezondheid en openbare orde die de protesten met zich meebrengen. Niet alle demonstranten respecteren de anderhalvemeterregel aangezien dat juist een van de dingen is waar ze tegen protesteren, en eerdere protesten werden meermaals bezocht door hooligans die niet vies zijn van een stevige knokpartij.

Dat de demonstraties vaak niet door mogen gaan, valt in dat licht te begrijpen, zegt Berend Roorda, hoogleraar demonstratierecht aan de Rijksuniversiteit Groningen. “Demonstranten vinden dan dat hun grondrecht wordt geschonden, maar dat klopt niet. In de wet is verankerd dat de overheid een demonstratie mag verbieden als de risico’s voor de volksgezondheid, openbare orde of het verkeer te groot zijn. Ik heb de indruk dat de veiligheidsregio’s hier op een redelijke manier mee omgaan.”

Coronavirus nu ook in vleesfabrieken in Oostenrijk

Ook in Oostenrijk zijn in drie grote vleesverwerkende bedrijven coronagevallen geconstateerd. Twee van de bedrijven liggen niet ver van de Duitse grens. Zeker twaalf medewerkers zijn positief getest op het coronavirus, bevestigde het crisisteam van de deelstaat Opper-Oostenrijk gisteren tegen het nationale persbureau APA.

Er waren zeven gevallen in een slachthuis in het district Ried im Innkreis, ten zuiden van de Duitse grens bij Bad Füssing. In het district Braunau, tegenover het Duitse Simbach am Inn, waren twee gevallen, en drie gevallen waren in het district Wels-Land, zo’n 50 kilometer ten zuidoosten van Ried. Andere medewerkers moesten nog getest worden.

Bij een fabriek van de grote Duitse vleesverwerker Tönnies in de deelstaat Noordrijn-Westfalen testten in juni meer dan 1400 medewerkers positief op het coronavirus. De regionale overheid gaf 7000 mensen daarop opdracht om in quarantaine te gaan. Het voorval veroorzaakte veel discussie over de werk- en leefomstandigheden van de werknemers.

Ook elders in de wereld zijn er opvallend veel corona-uitbraken bij slachthuizen. De oorzaak is nog onbekend. Mogelijk leidt de lage temperatuur en het rondblazen van koude lucht in abattoirs tot verspreiding van het virus.

Onvoorspelbaar corona grijpt wereldwijd nog steeds om zich heen

nieuwe brandhaarden coronabesmettingen

Je zou zomaar denken dat het ergste leed geleden is, als je in Nederland om je heen kijkt. De horeca en de scholen zijn weer open, het aantal nieuwe besmettingen blijft laag en in de buurlanden is het beeld ongeveer hetzelfde.

Dat dachten ze in Australië ook. Daar leek de uitbraak zelfs nog beter onder controle dan in Nederland. Toch flakkerde het virus er weer op, en kregen de vijf miljoen bewoners van Melbourne deze week te horen dat ze weer terug in lockdown moeten, mogelijk voor zes weken.

Nu was het wel voorzien dat regionale uitbraken zich blijven voordoen, en dat die af en toe agressief maatwerk vereisen. Maar wie uitzoomt, en de blik op de wereld als geheel richt, ziet een verontrustende ontwikkeling: in de grootste delen van de wereld is geen sprake van periodiek opflakkeren van een paar vuurtjes, maar van een aanzwellende bosbrand, die steeds oncontroleerbaarder om zich heen grijpt.

Het aantal nieuw vastgestelde coronabesmettingen stijgt wereldwijd weer hard, na een pas op de plaats in april en de eerste helft van mei. Destijds leek de pandemie zich iets te stabiliseren en bleef het aantal nieuwe gevallen steken op zo’n 85.000 per dag.

550.000 doden

Inmiddels stijgt dat aantal weer hard door, en is de grens van 200.000 vastgestelde besmettingen per dag geslecht. Ook het dodental kruipt weer gestaag omhoog. Er zijn nu ruim 12 miljoen mensen gediagnosticeerd met Covid-19, het aantal doden ligt op ongeveer 550.000. De werkelijke aantallen zijn veel hoger, omdat er in grote delen van de wereld nog altijd een gebrek aan testmaterialen is, en lang niet alle coronadoden als zodanig geregistreerd worden. Als je het regionaal bekijkt, dan ligt de grootste brandhaard op dit moment in Noord- en Zuid-Amerika, met de Verenigde Staten en Brazilië als absolute koplopers. In de VS heropenden veel staten hun economie op het moment dat de eerste golf nog niet bedwongen was, en daar stijgt het aantal besmettingen inmiddels weer explosief.

De epidemie in de VS en Brazilië wordt in de hand gewerkt door twee staatshoofden, Trump en Bolsonaro – rechts-populisten die vanaf het begin twijfel zaaiden over de ernst van de ziekte, en die de bestrijding ervan politiseerden. De andere twee grote brandhaarden, India en Rusland, staan eveneens onder leiding van rechts-populisten. De vier landen vertegenwoordigen 26 procent van de wereldbevolking, maar zijn goed voor 52 procent van de vastgestelde coronabesmettingen.

Ook de Russische president Poetin en premier Modi van India krijgen soms het verwijt dat ze politiek en pandemie niet altijd gescheiden houden. Evengoed hebben beiden de ernst van Covid-19 nooit gebagatelliseerd; de lastige logistiek van een lockdown in een uitgestrekt land lijkt daar een belangrijker factor. Zo kondigde India volgens critici de lockdown te abrupt en te snel af en versoepelde het land daarna ook weer te snel. Maar zeker een relatief arm land als India kan zich niet veroorloven om eeuwig in lockdown te blijven. Landen moeten op een gegeven moment een afweging tussen kosten en baten maken. Dat geldt ook voor veel landen in Afrika, waar volgens de Wereldgezondheidsorganisatie een ‘stille epidemie’ dreigt. Het zicht op de omvang ervan wordt bemoeilijkt doordat testcapaciteit een groot probleem is, en doordat veel landen er andere problemen aan hun hoofd hebben.Nieuwe brandhaard

Zo stopte Tanzania twee maanden geleden helemaal met het rapporteren van besmettingscijfers. Volgens president Magufuli is het land, dankzij gebeden, inmiddels coronavrij. Buurlanden als Kenia geloven daar niets van,en vrezen dat het effect van hun met pijn en moeite doorgevoerde lockdowns weer teniet wordt gedaan door besmettingen vanuit Tanzania.

Dat is eigenlijk waar alle landen ter wereld die hun curve succesvol plat hebben geslagen bang voor moeten zijn. In Europa ontwikkelt de Balkan zich momenteel tot een nieuwe bron van besmettingen. In Australië hebben ze, dankzij het ontbreken van landsgrenzen, goed zicht op wie er allemaal binnenkomt. Toch lijkt de nieuwe uitbraak in Melbourne veroorzaakt door internationale reizigers die zich niet aan hun verplichte quarantaine hielden en hun hotel verlieten. In de coronapandemie blijkt zelfs Australië geen eiland.

Het aantal besmettingen wereldwijd blijft stijgen. Dat vergroot de kans dat het virus terugkeert in landen waar het weg lijkt.

Coronacrisis zorgt ook voor nieuwe hongercrisis

De coronacrisis kan ook tot een nieuwe hongercrisis leiden, waarschuwt OxfamNovib in een rapport dat vandaag verschijnt. De gevolgen van de pandemie kunnen de situatie verergeren in gekende ‘honger-hotspots’ zoals Jemen en Venezuela, waar Covid-19 de laatste druppel is voor veel mensen, maar ook voor nieuwe problemen zorgen in landen als Brazilië en India, waar stijgende werkloosheid de bestaanszekerheid van veel mensen in gevaar brengt. “Tegen het eind van het jaar kunnen 12.000 mensen per dag aan honger overlijden, mogelijk meer dan aan de ziekte zelf.”

De Wereldgezondheidsorganisatie waarschuwde deze week bovendien dat in grote delen van de wereld de sterfte aan aids kan toenemen als gevolg van de pandemie. In 24 landen zijn de voorraden van aids-medicijnen bijna op, en de coronacrisis zorgt ervoor dat de internationale aanvoer in de knel is gekomen. De landen herbergen in totaal 8,3 miljoen mensen die afhankelijk zijn van de medicatie.

Het coronavirus komt wereldwijd in een hogere versnelling

27 juli In veel landen neemt het coronavirus weer toe. Uit onderzoek van Reuters blijkt dat afgelopen week in zo’n 37 landen het aantal besmettingen toenam ten opzichte van de week ervoor.

In landen als de VS, Brazilië en India raast het virus voort. Maar ook in Australië, Japan, Hongkong, Israël, Bolivia, Soedan, Ethiopië, Oezbekistan en Bulgarije is een toename.

Tekenen van een tweede coronagolf dienen zich in sommige landen aan, zoals België waar het reproductiegetal bijna weer op 2 staat. Dat bekent dat elke coronapatiënt er twee besmet. Antwerpen is inmiddels een brandhaard met een stijging van 520 procent aan besmettingen in de afgelopen week. De Vlaamse viroloog Marc Van Ranst riep op geen bezoek meer te brengen aan de stad. De politie sloot negen cafés die zich niet aan de strengere coronaregels hielden.

zat. 8 augustus. Virus is niet langer onder controle

De verdedigingslinie tegen het coronavirus heeft de eerste de beste serieuze tegenslag niet doorstaan. In coronabrandhaarden Amsterdam en Rotterdam stoppen de GGD’s met het uitvoeren van een compleet bron- en contactonderzoek onder corona-patiënten wegens een tekort aan menskracht. Wie nu besmet raakt, waarschuwt zelf zijn contacten.

Sluitend bron- en contact-onderzoek door GGD’s blijkt niet meer overal mogelijk

Het kabinet verliest hierdoor het zicht op het coronavirus

De communicatie tussen het ministerie van volksgezondheid en de GGD’s is ondermaats

8 aug. Het ventilatiesysteem van veel scholen is 8 ondermaats

De lucht in een klas zou elke acht minuten ververst moeten worden. ‘Maar dat lukt op de meeste scholen al niet.’

Juni oefenmaand voor kerken: vieringen met maximaal dertig mensen

Vooruitlopend op de versoepeling van de regels per 1 juli, kunnen kerken in juni alvast kerkdiensten houden die worden bezocht door maximaal dertig personen, met anderhalve meter afstand van elkaar. Met dit advies voor een ‘oefenmaand’ komt het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (IOC), waarbij 31 kerken zijn aangesloten.Maaike van Houten7 mei 2020, 20:20

10 mei 2020. Reeks Europese landen doet stap verder met versoepeling lockdown

De Belgische regering heeft besloten dat maandag onder bepaalde voorwaarden alle winkels weer open kunnen na bijna twee maanden sluiting.

In Duitsland bepalen de deelstaten het liefst zelf het coronabeleid, te meer omdat ze de regering in Berlijn veel te aarzelend vinden bij de afbraak van de lockdown. Maandag gaan bijvoorbeeld alle winkels, groot en klein, weer open. Ook cafés, restaurants en ‘Biergärten’ heropenen, maar kleine kroegen, clubs en discotheken blijven er over het algemeen nog dicht.

Frankrijk heft de strenge bepaling op dat mensen niet zonder een op schrift gesteld dringende reden de deur uit mogen. . Sporten en wandelen mag weer zonder beperking in tijd of plaats. De meeste ondernemingen inclusief winkels kunnen weer open, maar cafés en restaurants nog niet.

De helft van de Spanjaarden woont maandag in een provincie die de regering geschikt vindt voor versoepeling. De regio’s rond Madrid, Barcelona en Valencia, een deel van het noordwesten en de Costa del Sol vallen daar niet onder.

De Britse regering begint maandag met de uitvoering van een lange-termijn-plan voor de geleidelijke versoepeling om de economie weer los te trekken. Veel ondernemingen zoals in de horeca gaan echter volgens Britse media in dit plan nog lang niet open.
Andere landen met minder restricties vanaf maandag zijn Denemarken, Estland, Griekenland, Kroatië, Litouwen, Servië, Slovenië, Tsjechië, Noorwegen en Zwitserland.

10 mei. Fietstochtje
Naar Tiel heen en terug langs de Waal. Prachtig helder en zonnig weer. De lucht is uitzonderlijk schoon. Geen condensstrepen Frisse groene kleuren. Lichte oostenwind. De best mogelijke omstandigheden. Ik rijd zo veel mogelijk over de dijken. Duidelijk mnder fietsers dan “normaal”. Het pontje bij Tiel betalen mer de pinpas, dat is nu normaal. Praktisch alle zitbanken langs de route zijn bezet…. met 2 mensen. Soms ver uit elkaar … (dus niet van het zelfde gezin). Nu de restaurants nog dicht zijn, zie je dat in het algemeen men “koffie en broodjes mee” heeft.
Dat doet me steeds denken aan mijn jeugd, toen men ook alles mee nam en ergens aan een dijk ging picknicken. Door minder verkeer is ook het algemene omgevingsgeluid minder en hoort men meer vogels en de mensen op afstand praten (vergelijkbaar met de situatie in de bergen). Je kijkt op kleinere schaal en ziet meer details. Je leefwereld is kleiner geworden…. Mensen groeten je meer… Er heerst een soort lotsverbondenheid….

Patiënten mijden zorg, ook bij ernstige klachten

Uit angst voor besmetting met het coronavirus gaan patiënten met hartklachten of mogelijke kanker minder vaak naar een arts. De gezondheidsschade kan groot zijn, waarschuwen specialisten.Marten van de Wier13 mei 2020, 1:00

Terwijl ziekenhuizen de gewone zorg langzaam opstarten, mijdt nog altijd een flinke groep patiënten de zorg. Ze bellen niet met hun huisarts of 112, ook al hebben ze klachten die kunnen wijzen op iets ernstigs. Volgens de Federatie Medisch Specialisten zijn patiënten bang in het ziekenhuis het nieuwe coronavirus op te lopen, of om de zorg onnodig te belasten.

De specialisten vrezen dat de schade voor de gezondheid groot is. Het was voor hen reden om deze week met een voorlichtingsvideo te komen. De boodschap: de zorg is veilig, bel gerust uw arts. Mogelijke covid-19-patiënten worden gescheiden opgevangen. De kans op besmetting in het ziekenhuis is klein, zo benadrukt de federatie.

Aantal coronabesmettingen in VS nadert 1,5 miljoen

13 mei 2020.In de Verenigde Staten zijn woensdag (lokale tijd) 22.000 nieuwe coronabesmettingen gemeld. Dat betekent dat nu zeker 1,4 miljoen Amerikanen besmet geraakt zijn met het virus. Volgens tellingen van de Johns Hopkins Universiteit in Baltimore steeg het aantal sterfgevallen woensdag met 1813 tot ruim 84.000.
De Verenigde Staten zijn wereldwijd het hardst getroffen door het coronavirus. Ondanks dat versoepelen verschillende staten de coronamaatregelen. Zo gaan Maryland en Virginia vanaf vrijdag geleidelijk weer open. Andere staten blijven grotendeels op slot om zo verspreiding van het virus te beteugelen, zoals New York, waar het grootste aantal doden te betreuren is.

Minder sterfgevallen maar recordaantal besmettingen in Brazilië

In een dag tijd zijn zeker 11.385 Brazilianen besmet geraakt met het coronavirus. Dat is een record. Verder werden woensdag 749 nieuwe sterfgevallen geregistreerd, aldus het Braziliaanse ministerie van Volksgezondheid van het zwaarst getroffen land in Latijns-Amerika.
Brazilië telt nu in totaal ruim 188.000 besmettingen sinds de uitbraak van het virus. Ruim 13.000 mensen stierven aan de gevolgen ervan.
Om het virus in te dammen, hebben meerdere Braziliaanse gouverneurs en burgemeesters strengere maatregelen ingesteld. President Jair Bolsonaro is daar fel tegenstander van. Hij noemde de ziekte eerder een ‘griepje’ en hekelt de negatieve effecten van een lockdown op de economie.

Italianen mogen per 3 juni weer intern reizen, ook Schengentoerist welkom

16 mei.Italië wil het reizen binnen en over de grens van het land weer toestaan per 3 juni. Vanaf die dag mogen Italianen weer tussen de verschillende regio’s in het land reizen. Ook reizigers uit andere landen binnen het Schengengebied zijn weer welkom. De Italiaanse regering heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag ingestemd met het decreet dat de heropening van de grenzen mogelijk moet maken.
De overheid heeft er bewust voor gekozen om het reizen tussen de regio’s in het land pas vanaf 3 juni weer toe te staan. Op 2 juni wordt een nationale feestdag gevierd en de overheid wil voorkomen dat Italianen massaal gaan reizen.

Algemene diepe recessie
In alle media krijgt de economie nu steeds meer de aandacht. Een algemene diepe recessie tekent zich steeds meer af. Het is een wereldwijde ongekende situatie, zonder precedenten. Allerlei “deskundigen” geven hun mening, maar niemand Sweet niet wat er op ons afkomt. Het zijn onzekere tijden.
Vele landen verlenen steun aan bedrijven, maar nu het langer gaat duren, wordt dat ook problematisch. Ook in Nederland.
Binnen Europa zijn er tussen landen gesprekken over gezamenlijke steunfondsen. Dat lijkt de enige manier om Europa overleind te houden…

Maximaal controleren’
19 mei. Het kabinet hoopt op deze manier snel te kunnen ingrijpen als ergens in het land het virus weer om zich heen slaat. Dit is cruciaal in fase van ‘maximaal controleren’, zegt De Jonge. “We moesten het virus eerst onder controle krijgen. Dat is ons gelukt. Nu moeten we klaarstaan voor een nieuwe opleving.”
Dat dashboard kan alarm slaan als, bijvoorbeeld, ergens in Brabant, opvallend veel positieve tests zijn. Het kabinet hoopt dat met een plaatselijke ingreep ‘het nieuwe normaal’ in de rest van het land blijft bestaan. Bepaalde winkelgebieden kunnen tijdelijk dichtgaan, reizen met het openbaar vervoer kan lokaal worden beperkt, terrassen kunnen plaatselijk worden gesloten – hoewel De Jonge dat voorbeeld niet realistisch noemt, omdat dan het risico bestaat dat mensen door het land gaan reizen naar plekken waar horeca wel nog open zijn. Het controlepaneel wordt grotendeels openbaar, zegt de minister.
Voor het kabinet is het belangrijk dat er zo snel mogelijk kan worden ingegrepen bij een lokale uitbraak. Volgens De Jonge kan iedereen met klachten zich vanaf begin juni laten testen op het virus. Het is niet meer nodig om eerst 24 uur af te wachten. Burgers hoeven niet eerst naar de huisarts, maar kunnen zich direct melden bij de dichtstbijzijnde GGD. De minister zegt dat er ook ‘actieve nazorg’ komt. Mensen die in contact zijn gekomen met een coronapatiënt worden voortaan gebeld door GGD, om hen erop te wijzen dat ze zoveel mogelijk binnen moeten blijven. De Jonge: “We gaan het virus zo dicht mogelijk op de hielen zitten.”

Corona-app krijgt goedkeuring in Frankrijk

De Franse corona-app is goedgekeurd door de privacywaakhond Commission nationale de l’informatique et des libertés (Cnil). Gebruikers krijgen via de app een bericht als zij in contact zijn geweest met iemand waarbij het nieuwe coronavirus is vastgesteld.

Gebruik van de app StopCovid wordt vrijwillig. De app houdt in de gaten bij wie gebruikers in de laatste twee weken in de buurt zijn geweest. Wie besmet is, kan dat doorgeven aan het platform, dat weer andere gebruikers op de hoogte stelt. Tegenstanders zien de app als een eerste stap richting een surveillancesamenleving.

De Franse evenknie van de Autoriteit Persoonsgegevens oordeelde dat de app voldoet aan de wettelijke eisen voor privacybescherming.

De ochtendspits komt terug, mede door treinmijders

verkeer – De files in de ochtend laten niet lang meer op zich wachten. Openbaar vervoer wordt uit angst voor corona vaak gemeden.

In het openbaar vervoer is vanaf juni een mondkapje verplicht.

De drogist, de supermarkt, het warenhuis, de boekhandel, de kledingwinkel, de marktkraam, het tankstation en zelfs de frietzaak bij het station. Ineens verkopen ze allemaal mondkapjes.
Vanaf maandag moet iedereen van 13 jaar of ouder in het openbaar vervoer een mondkapje dragen. Buiten bij de halte of op het perron is het kapje niet verplicht. Discussiëren over de zin of onzin van een mondkapje is vergeefs: wie in de bus, trein, tram of metro geen mondkapje draagt, riskeert een boete van 95 euro.
Conclusie: aan een mondkapje geraken is eenvoudig, maar niet goedkoop. Of ze daadwerkelijk werken, maakt niet uit. Hoe u ze gebruikt, is voor eigen verantwoordelijkheid.

Het wordt oppassen in het vliegtuig

corona-aanpak in de zomer

Binnenkort mogen Nederlanders op vliegvakantie binnen Europa. Zijn de coronamaatregelen van de luchtvaart afdoende? ‘Als je schouder aan schouder zit, maakt een luchtfilter niks uit.’

Sanquin: 5,5 procent van donoren heeft corona-antistoffen in bloed

GROePSIMMUNITEIT

Ongeveer één op de twintig bloeddonoren heeft antistoffen tegen het coronavirus ontwikkeld. Dat blijkt uit de meting die bloedbank Sanquin bij zevenduizend donaties tussen 10 en 20 mei heeft uitgevoerd. De gemeten 5,5 procent is een lichte stijging ten opzichte van de drie procent die in april is gemeten en laat het effect van de lockdownmaatregelen zien.

De meting maakt duidelijk dat groepsimmuniteit een onrealistisch streven is. Pas als meer dan 60 procent van de bevolking immuun is voor het virus, kunnen alle maatregelen worden afgeschaft. Elke uitbraak zal dan vanzelf uitdoven, omdat het virus te weinig slachtoffers vindt om zich goed te kunnen verspreiden. In dit tempo duurt het nog zeker twee jaar voordat die 60 procent wordt bereikt. Bovendien gaan virologen ervan uit dat verworven immuniteit niet blijvend is en dat mensen die Covid-19 hebben gehad, na een paar jaar opnieuw kunnen worden besmet. Ook is nog niet duidelijk hoeveel garantie antistoffen bi eden op immuniteit.

Modelleur RIVM waarschuwt voor opleving epidemie

Door de versoepeling van de coronamaatregelen stijgt de besmettingsfactor weer. ‘Mensen houden zich minder aan de basisregels.’Joep Engels12 juni 2020, 1:00

Het coronavirus dreigt weer op te vlammen. De reproductiefactor, die aangeeft aan hoeveel anderen een besmet persoon het virus gemiddeld overdraagt, groeit langzaam boven de één uit. Dat betekent dat het aantal besmettingen weer zal toenemen. Dat zegt Jacco Wallinga, de man achter de RIVM-modellen van de corona-epidemie in deze krant.

In de eerste maand van de uitbraak in Nederland was die reproductiefactor, de fameuze R, ongeveer twee en verdubbelde het aantal besmettingen iedere vier dagen. Door de lockdownmaatregelen is R sinds half maart kleiner dan één. Op dit moment is één op de tienduizend Nederlanders besmettelijk, een fractie van het aantal op het hoogtepunt van de epidemie.

Discipline versloft

Omdat de maatregelen worden versoepeld, was een stijging van R ingecalculeerd. Maar de discipline versloft ook. “Mensen houden zich minder aan de basisregels”, zegt Wallinga. “Ik hoop dat we met het bron- en contactonderzoek van de GGD’s de R er weer onder krijgen. Zo niet, dan zie ik het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames weer toenemen, deze zomer.”

Bezoekregels in tehuizen geven onrust

15 juni , coronavirus – Verpleeghuizen mogen nu bezoek toestaan, maar zijn soms strenger dan nodig. Met emotionele botsingen tot gevolg.

Versoepeling van bezoekregels in verpleeghuizen leidt tot grote spanningen tussen bewoners, hun familie, medewerkers, cliëntenraden en directies. De branchevereniging voor zorgorganisaties Actiz en de koepel Landelijke Organisatie Cliëntenraden (LOC) zien dat de emoties hoog kunnen oplopen nu het voor familie onduidelijk is waarom het ene verpleeghuis wel bezoek toestaat, terwijl een andere instelling strenger is dan de landelijke regels.

“Eerst was niets mogelijk”, zegt Thom van Woerkom, coördinator van de LOC. “Dat was pijnlijk, maar helder. Nu komt er ruimte, maar worden versoepelingen door sommige verpleeghuizen tegengehouden. Dan ontstaat frictie.”

Vaccin nu al kopen lijkt slimme zet

investering – Nederland koopt alvast een vaccin tegen Covid-19. Ongebruikelijk, maar zinnig, zeggen vaccinologen

Al is nog niet duidelijk of dit coronavaccin gaat werken, toch is het zinvol om de toekomstige productie ervan nu al te regelen, vindt Anke Huckriede, hoogleraar vaccinologie aan het UMC Groningen. Zij reageert op de nieuwe afspraken van de zogenoemde vaccinalliantie, bestaande uit Nederland, Italië, Frankrijk en Duitsland, met de Brits-Zweedse farmaceut AstraZeneca.

CU: Scherpe voorwaardencoronawet

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers laat zich kritisch uit over de nieuwe coronawet. Is deze niet goed genoeg, dan stemt zijn partij niet in.

Partijleider Gert-Jan Segers van de ChristenUnie (CU) heeft scherpe kritiek op de nieuwe coronawet. Die geeft volgens hem te lang en te veel bevoegdheden aan het kabinet, zonder duidelijke rol van het parlement. “Weet één ding”, zei Segers zaterdag tijdens het onlinepartijcongres, “de ChristenUnie zal alleen instemmen met een goede wet. Is de noodwet niet goed genoeg, dan stemmen we niet in.”

TROUW

TROUW

Duitsland zet 7000 mensen in quarantaine na uitbraak slachthuis

Het aantal coronabesmettingen bij een groot slachthuis bij het Duitse stadje Rheda-Wiedenbrück is gisteren gestegen naar 657. De directie van vleesgigant Tönnies legde de productie in het abbatoir in de deelstaat Noordrijn-Westfalen stil en de regionale overheid gaf 7000 mensen opdracht in quarantaine te gaan. Het gaat om werknemers en anderen die recentelijk op het terrein zijn geweest. Ook hebben de autoriteiten alle scholen en kinderopvangcentra in het district gesloten tot het begin van de zomervakantie eind deze maand.

Selectie op basis van leeftijd blijft onwaarschijnlijk

Wie belandt er bij een tekort aan ic-bedden wel op de intensive care, en wie niet? Krijgt jong voorrang op oud? Ja, zo blijkt uit het draaiboek voor ic-schaarste, een leidraad voor keuzes in uitzonderlijke situaties.

In België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk speelt leeftijd op geen enkele manier een rol bij de vraag wie recht heeft op een bed op de afdeling intensive care. In Nederland is dat wel, zo staat in het draaiboek over hoe te handelen bij schaarste aan ic-bedden. Een patiënt van 75 jaar kan een bed worden geweigerd als hij concurreert met een 45-jarige. Dat het in de Covid-19-pandemie zo ver komt, is onwaarschijnlijk.

Begin april lagen er ongeveer 1400 Covid-patiënten op de ic. Elke dag kwamen er ongeveer honderd bij. De ziekenhuizen zouden maximaal 1900 Covid-patiënten kunnen beademen, dus Nederland had nog vijf dagen voordat harde keuzes moesten worden gemaakt.

Het draaiboek dat afgelopen dinsdag werd gepubliceerd, was in april bijna klaar. Snel afronden en publiceren bleek niet nodig. Na de piek van 1400 patiënten begonnen dat aantal te dalen. Nu liggen er minder dan tachtig patiënten met Covid-19 aan de beademing. De 1900 bedden voor Covid-patiënten zijn er niet meer, maar als het moet, kunnen de ic’s weer snel uitbreiden. Personeel van andere afdelingen heeft zich in de afgelopen maanden laten bijscholen en kan inspringen. Ook is er voldoende beademingsapparatuur.

Het noodscenario, waarin artsen de moeilijke keuze moeten maken wie wel en wie niet naar de ic gaat, komt als het goed is niet meer voor. Dat gebeurt alleen als de tweede golf van coronabesmettingen aanzienlijk hoger is dan de eerste. Alle maatregelen moeten er juist voor zorgen dat een eventuele tweede golf beperkt blijft.

Stel nou dat de tweede golf hoger is, dan nog treedt het draaiboek dat dinsdag werd gepubliceerd pas op het allerlaatst in werking. Het draaiboek gaat namelijk alleen over de niet-medische gronden om een patiënt niet op te nemen op de ic. Voor het zover is, selecteren artsen eerst op medische gronden. Deze afwegingen waren al vastgelegd in het draaiboek pandemie van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care.

Daarin staat dat patiënten met een lage overlevingskans niet worden opgenomen op de ic, bijvoorbeeld patiënten die ernstige hartschade hebben opgelopen, of andere trauma’s waardoor zij ernstig zijn verzwakt. Vervolgens vallen patiënten met een korte levensduur af. Dat gaat bijvoorbeeld over terminaal zieken. Ook een hoge leeftijd kan hier al een rol spelen, in combinatie met aan ouderdom gerelateerde kwetsbaarheid. Om die reden belandden bewoners van verpleeghuizen ook niet op de ic.

Om de kwetsbaarheid te bepalen van personen boven de 65 gebruiken artsen de zogeheten klinische kwetsbaarheidsschaal. Aan de bovenkant zitten personen met een levensverwachting van minder dan een half jaar, onderin 65-plussers die enigszins kwetsbaar zijn en daarom huishoudelijke hulp nodig hebben. Zijn twee patiënten ondanks al deze selectiecriteria nog steeds vergelijkbaar, dan schatten artsen in wat de verschillen zijn in overlevingskansen. Als beide patiënten een gerede kans hebben te overleven, maar die van de een is 20 procent hoger, dan zal de ander geen ic-bed krijgen.

In het hypothetische geval dat de twee patiënten medisch gezien op alle criteria vergelijkbaar zijn, pas dan komen de niet-medische redenen aan bod: als eerste de verwachte ligduur op de ic, pas daarna de leeftijd.

ANP

ANP

Doorzichtig scherm in auto mag niet

Personenauto’s en bedrijfswagens mogen niet ‘coronaproof’ worden gemaakt door ze te voorzien van doorzichtige schermen tussen bestuurder en bijrijder. Dat meldt het ministerie van infrastructuur en waterstaat op basis van een advies van de wegverkeersdienst RDW. Volgens de RDW kunnen dergelijke schermen in bijvoorbeeld taxi’s en lesauto’s nadelige effecten hebben op de werking van veiligheidsvoorzieningen, zoals gordels en airbags. Ook belemmeren ze het zicht en de bewegingsvrijheid van de bestuurder.

Ook Nederlandse ic’s gebruiken ‘paardemiddel’ al

20 juni 2020 dexamethason – Artsen in Nederland zijn voorzichtig met jubelen over de ontstekingsremmer.

Het middel dexamethason waarmee Britse onderzoekers zulke goede resultaten hebben behaald met covid-patiënten aan de beademing, wordt ook al in Nederlandse ic’s gebruikt. Maar niet op grote schaal. “Het is geen wondermiddel”, zegt Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care NVIC.

Dinsdag maakte een team van de universiteit van Oxford bekend dat zij de sterfte onder covid-patiënten sterk kunnen verlagen met dexamethason, een ontstekingsremmer die al jaren bestaat. Voor het onderzoek in Oxford zijn 10.000 patiënten onderzocht. Zonder het middel zouden veertig van de honderd coronapatiënten op de ic komen te overlijden. Met het middel zijn dat er nog 28.

Tot nu toe zijn ic-artsen voorzichtig met ontstekingsremmers, omdat die ook averechts kunnen werken. “Als je het middel te vroeg gebruikt, wanneer het virus nog volop door het lijf giert, maak je een patiënt juist vatbaarder”, zegt Gommers. Hij schat in dat na twee weken, als het virus is bedaard maar de afweerreactie onverminderd aanhoudt, het middel pas effectief kan zijn.

Daarbij onderstreept hij de onderlinge verschillen tussen ic-patiënten. Zo hebben coronapatiënten die bloedpropjes ontwikkelen juist meer baat bij bloedverdunners, zegt Gommers. “Alleen bij patiënten die een hevige longontsteking krijgen door hun afweer, werpt dit middel zijn vruchten af.”

Niet alleen het wie en wanneer, ook de dosis bij het toedienen is cruciaal, zegt Gommers. “Dexamethason is een heus paardemiddel. De onderzoekers gebruikten een lage dosis, maar ook dan is het alsof je met een kanon een mug doodt.” Het hele immuunsysteem moet daardoor op de noodrem, aldus Gommers, terwijl misschien maar een deel voor de ontstekingen zorgt.Nederlandse artsen zullen dus een dun koord moeten bewandelen, vindt de ic-arts.

Gommers wacht dan ook met smart op het wetenschappelijke artikel achter de Britse studie, voordat hij het middel zelf bij patiënten zal gaan toedienen. De opzienbarende resultaten zijn in een persbericht naar buiten gebracht, het volledige onderzoek laat nog op zich wachten.

Meer onderzoek is hard nodig, vindt ook hoogleraar microbiologie Marc Bonten. Volgens hem hebben de Britse onderzoekers een belangrijke stap gezet op weg naar een geneesmiddel.

“Dit gaat alle huidige en toekomstige onderzoeken naar corona veranderen,” zegt Bonten. Naast een ontstekingsremmer zal een nieuw medicijn ook het virus moeten afremmen. “Dan voorkom je zowel dat het virus zich vermenigvuldigt, als dat het afweersysteem oververhit raakt. Twee vliegen in één klap dus.”

Tientallen arrestaties rond betoging tegen coronaspoedwet op Malieveld

21 juni 2020 De politie heeft zondag tientallen mensen gearresteerd tijdens en na een onrustig verlopen demonstratie tegen de coronaspoedwet op het Malieveld in Den Haag.

Volgens de autoriteiten bestormden voetbalsupporters het Centraal Station van de stad. Zij zouden de demonstratie hebben aangegrepen om aan te sturen op confrontatie met de politie.

De politie roept mensen op om niet naar de binnenstad van Den Haag te komen. In video’s op sociale media waren schermutselingen tussen agenten en demonstranten te zien. De ME voerde charges uit.

Een deel van het centrum van Den Haag werd afgezet om te voorkomen dat de betogers na afloop van het Malieveld naar het winkelgebied zouden trekken. Het Binnenhof ging ook op slot.

Desondanks wisten groepen betogers, onder wie de vermeende voetbalsupporters, het centrum te bereiken. Het is nog niet bekend waar de politie op baseert dat het om voetbalsupporters ging, maar beelden op sociale media wekken wel die indruk.

Opnieuw nertsen besmet met corona

Op twee nertsenbedrijven in Brabant zijn weer nertsen besmet geraakt met het coronavirus. Om verdere verspreiding te voorkomen, worden alle nertsen op de bedrijven gedood, meldt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De nertsenfokkerijen liggen in de gemeente Gemert-Bakel, melden minister De Jonge (vws) en Schouten (landbouw) aan de Kamer. Het totale aantal wegens corona geruimde nertsenbedrijven is inmiddels gestegen tot zeventien. Het virus kan overgaan van nertsen op mensen.

Het kabinet durft weer te ontspannen

24 juni Het kabinet ontmantelt het eigen crisisteam en wil een soepele zomer. Voor tegenvallers liggen draaiboeken klaar

Vol vertrouwen gaat het kabinet de zomer tegemoet. Het coronavirus is in Nederland onder controle. Tegelijkertijd zijn premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge (zorg) waakzaam: wereldwijd is er nu een recordaantal besmettingen, ook in sommige Europese landen laait het virus op. Een tweede uitbraak is reëel.

Toch overheerste gisteravond bij de voorlopig laatste persconferentie van het kabinet de opgetogenheid. De premier maakt weer ontspannen grapjes, gevoelsmatig lijkt het een eeuwigheid geleden dat hij vanuit het Torentje het land met een ernstig gezicht toesprak. Met reden: veel eerder dan verwacht kan het kabinet een groot deel van de in maart in allerhaast genomen maatregelen versoepelen.

Deze zomer zijn – met de nodige aanpassingen en de onvermijdelijke anderhalve meter – zelfs weer grootschalige evenementen mogelijk. Eerder leek dat pas vanaf 1 september te kunnen. Ook verpleeghuizen kunnen weer zonder van bovenaf opgelegde beperkingen bezoek ontvangen.

De anderhalve meter, handen wassen en bij klachten thuisblijven, vormen nog altijd de kern van het kabinetsbeleid. Het zal de komende maanden tot rare taferelen leiden. Festivalweides gevuld met uit elkaar gezette stoeltjes en halflege, muisstille voetbalstadions. Rutte: “Neem grote toeters mee en fluister ‘hoera’. We weten uit onderzoek dat als je juicht of zingt, de kans op verspreiding van het virus het grootst is.”Rioolwater gemonitord

Het optimisme komt niet alleen voort uit de huidige, lage besmettingsgraad en het nieuws dat er een dag geen enkele geregistreerde coronadode was. Het kabinet denkt ook dat het goed is voorbereid op een nieuwe uitbraak. Er zijn ruim voldoende beschermingsmiddelen opgeslagen en in het digitale dashboard kan een nieuwe uitbraak veel sneller dan in maart gedetecteerd worden. Het rioolwater in het hele land wordt gemonitord op aanwezigheid van virusdeeltjes. Bovendien verwacht minister De Jonge dat volgende week alsnog een corona-app getest kan worden, nadat een eerste opzet jammerlijk faalde.

Dankzij die preventieve maatregelen hoopt het kabinet een nieuwe grootschalige lockdown te kunnen voorkomen. Omdat de plek van een nieuwe uitbraak nu veel sneller en preciezer aangewezen kan worden, zinspeelt De Jonge op lokale beperkingen, mocht dat onverhoopt nodig zijn.

Tegelijkertijd waakt het kabinet voor te veel ontspanning. De bewindslieden zien ook hoe het crisisgevoel is weggeëbd en hoe Nederland snakt naar een zorgeloze zomer. Het Sociaal- en Cultureel Planbureau (SCP) waarschuwde onlangs dat mensen het moeilijker vinden om zichzelf te disciplineren als preventieve maatregelen worden versoepeld.

Zorgen over nieuwe virushaarden her en der in de wereld

Het wereldwijde aantal gevallen van het coronavirus heeft de 11 miljoen overschreden. In zeven maanden zijn inmiddels meer dan een half miljoen mensen aan Covid-19 gestorven. En het echte aantal besmettingen ligt vermoedelijk nog veel hoger dan de 11 miljoen die door overheden zijn gemeld. Dit komt omdat niet iedereen met het virus wordt getest. Sommige landen hebben daarvoor ook niet de middelen. De grootste stijgingen doen zich voor in de Verenigde Staten en Brazilië. In Europa begint de groei af te zwakk

6 juli 2020 Twee Spaanse regio’s stellen opnieuw een lockdown in

In de Spaanse noordwestelijke regio Galicië zijn gisteren 70.000 mensen in lockdown geplaatst, uit vrees voor een nieuwe uitbraak van het coronavirus. Alle inwoners van de provinciestad La Marina, zo’n 140 kilometer ten oosten van La Coruna, zullen de omgeving niet meer mogen verlaten en bijeenkomsten van meer dan tien mensen worden verboden, om het risico van besmetting te beperken.

“Op dit moment hebben we 106 positieve gevallen, een stijging van 21 gevallen ten opzichte van de voorgaande dag”, verklaarde de Galicische regionale gezondheidsfunctionaris Jesus Vazquez gisteren op een persconferentie in de provinciehoofdstad Lugo.

Een dag eerder werd in de noordoostelijke regio Catalonië in en rond de stad Lérida ook al een nieuwe lockdown afgekondigd. De Catalaanse premier Quim Torra kondigde eergisteren aan dat de regio Segria op slot gaat. Er wonen in die regio, onder meer in Lérida, bijna 210.000 mensen.
Spanje heeft in vergelijking met andere landen relatief veel slachtoffers van het virus, met meer dan 250.000 geregistreerde besmettingen en 28.000 sterfgevallen.

Merkel waarschuwt voor nationalisme

Al jarenlang gaat ze door het leven als ‘ongekroonde keizerin van Europa’. Maar gisteren had Angela Merkel toch een onzichtbaar kroontje op: als regeringsleider van het pas aangetreden EU-voorzittersland Duitsland sprak ze met gezag het Europees Parlement in Brussel toe. De toespraak ademde een en al Europa-gezindheid.

“Voor mij is dit de eerste buitenlandreis sinds de uitbraak van de pandemie, en die voert mij bewust en met volle overtuiging naar u, in het hart van de Europese democratie.”
“De diepte van de economische neergang maant ons tot haast”, aldus Merkel. “We mogen geen tijd verliezen. Daaronder zullen alleen maar de zwaksten lijden. Ik hoop dat we nog deze zomer tot overeenstemming komen. Dat vereist nog veel compromis-bereidheid van alle kanten.”
Merkel waarschuwde voor de politieke gevaren van een langslepend conflict over geld. “In veel lidstaten wachten EU-tegenstanders erop om de crisis voor hun doeleinden te misbruiken. Al diegenen moeten we laten zien waar de meerwaarde van samenwerking in de EU ligt. We moeten laten zien dat een terugkeer naar het nationalisme niet meer, maar minder zeggenschap betekent.”
Tegelijk onderstreepte Merkel dat het ook weer niet de bedoeling is dat de rijkste lidstaten alle lasten dragen. “Van elk van ons wordt gevraagd zich in de situatie van de ander te verplaatsen. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen in deze crisis bereid is tot buitengewone solidariteit. Duitsland is het.”
In de aanloop naar de ‘geldtop’ van 17 en 18 juli zijn er tal van bilaterale ontmoetingen ter voorbereiding. Rutte spreekt Merkel vandaag in Berlijn. Een dag later is de Italiaanse premier Conte op bezoek bij Rutte in Den Haag. Ook de Spaanse premier Sánchez wil de VVD-premier nog apart spreken voor de top begint.

Om de gepaste afstand te bepalen, kijken we vooral naar anderen

groepsdruk – De anderhalvemeterregel is bij iedereen bekend, maar blijkt in de praktijk knap lastig vol te houden. ‘Als vier mensen op een borrel bij elkaar staan, ga jij er niet als enige op afstand bij staan.’

Feestende jongere bron van nieuwe uitbraken

Jongeren feesten weer en gaan op vakantie, en vergeten de anderhalve meter. Dat zorgt voor nieuwe besmettingen.

Grote groepen feestende of vakantievierende jongeren vormen een potentieel gevaar voor de volksgezondheid. Daarvoor waarschuwen deskundigen die ook zien dat groepen jongelui meer moeite hebben om zich aan de maatregelen te houden. Ze wanen zich minder bedreigd door het coronavirus en nemen van nature meer risico. En ze laten zich minder vaak testen op corona dan anderen.
“Jongeren zijn de potentiële motor van de epidemie”, zegt hoogleraar sociale geneeskunde Christian Hoebe (Universiteit Maastricht). Hij is ook hoofd infectieziektebestrijding bij de GGD in Zuid-Limburg en adviseur van het Outbreak Management Team (OMT). “De vakantie is een tijd waarin het leven ons vaak toelacht en we wat losbandiger zijn. Mijn zorg is dat het gedrag van jongeren daardoor verandert. De Mexicaanse griep kwam in 2009 ook hier via jongeren die terugkwamen van de Spaanse Costa.”

Vooral feestjes lijken boosdoeners. Een recent voorbeeld is de corona-uitbraak in Goes, waar de afgelopen dagen zeker vijftig besmettingen zijn geconstateerd. Het gaat voornamelijk om jongeren tussen de 17 en 20 jaar oud. De bron van de besmetting is volgens de Zeeuwse veiligheidsregio te herleiden naar twee privéfeestjes. Verzorgingstehuizen in de regio hebben inmiddels de bezoekregeling aangescherpt.
Vorige week ging het mis in Groningen. Beeldmateriaal van RTV Noord bewees dat sommige kroegen waren volgepakt met jongeren. In hetzelfde weekeinde zorgden Nederlandse jongeren in de Vlaamse badplaats Knokke nachtenlang voor incidenten. Ze hadden soms lak aan geldende maatregelen. In het Amsterdamse Bos stonden zo’n 500 jongeren te feesten onder een viaduct. Er was licht en muziek, de politie greep in.
Jongeren onder de 18 hoeven onderling nergens anderhalve meter afstand te houden, ook niet op feestjes. Dat had Voss liever anders gezien. In de cijfers is inmiddels terug te zien dat jongeren vaker besmet raken met het coronavirus. Vergeleken met februari en mei verdubbelde het aandeel van jongeren in de besmettingsdata. Ook steeg het aandeel van jongeren tussen de 15 en 29 jaar onder mensen die met corona moesten worden opgenomen in het ziekenhuis.
Hoogleraar Hoebe: “Die testlaksheid is een probleem. Daarvoor zijn niet alleen jongelui zelf verantwoordelijk – die denken van nature meer op de korte termijn. Ze moeten het ook hebben van hun omgeving. Ouders, grootouders of andere familieleden moeten een vinger aan de pols houden.”

Het virus krijgt een nieuwe kans

wake-upcall – De coronabesmettingen nemen weer toe, en ons gedrag speelt daarbij een belangrijke rol. Een zorgwekkende trendbreuk, zegt het

Het coronavirus laait weer op. Het RIVM meldde gisteren dat afgelopen week 987 mensen voor het eerst positief zijn getest op het virus. Dat is bijna een verdubbeling vergeleken met de week daarvoor. De meeste besmettingen vinden nog altijd plaats binnen het gezin, maar het RIVM ziet de laatste weken ook steeds meer clusters van infecties daarbuiten. Grotere groepen besmetten elkaar op feestjes, in cafés of op het werk.

“Mensen vinden het steeds moeilijker om de regels na te leven”, zegt Susan van den Hof van het RIVM. “Vooral jonge mensen trekken eropuit, zoeken elkaar op en houden onvoldoende afstand.” Het is een trendbreuk die zorgen baart, zegt ze. “Het zijn nog steeds relatief kleine aantallen, en er zijn ook nog weinig ziekenhuisopnames. Maar dit moet een wake-upcall zijn: het virus krijgt weer de kans om zich te verspreiden.”

Mondkapje begint toch aan opmars

25j uli Virus – Steeds meer ziekenhuizen verplichten een mondkapje voor bezoekers. Sommige politici willen een bredere draagplicht.

Het mondkapje rukt op in Nederland. Het Meander Medisch Centrum verplicht vanaf vandaag het dragen van niet-medische mondkapjes op verpleegafdelingen. Het ziekenhuis met locaties in onder meer Amersfoort en Baarn is niet alleen, blijkt uit een rondgang. Meer ziekenhuizen hebben een (gedeeltelijke) mondkapjesplicht, of overwegen een (her)invoering. De Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuizen (NVZ) staat positief tegenover het draagadvies.

In het Diakonessenhuis in Utrecht zijn bezoekers ook verplicht om op verpleegafdelingen een mondkapje te dragen. Hetzelfde wordt gevraagd van patiënten en bezoekers die in een wachtkamer zijn. Het ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede geeft patiënten en bezoekers die het ziekenhuis betreden via de spoedeisende hulp een mondkapje.

7 augustus Rutte roept nog één keer op de regels na te leven

Met enkele aanscherpingen en een oproep om alsjeblieft de coronaregels te volgen, hoopt het kabinet de huidige corona-uitbraak te smoren. “Het virus is bezig aan een gevaarlijke opmars”, zei premier Rutte in een ingelaste persconferentie.

Het kabinet toont een strenger gezicht aan groepen die zich de afgelopen tijd niet aan de regels hielden of waar veel uitbraken waren: studenten, cafébezoekers, voetbalsupporters en sommige vakantiegangers. Daarnaast blijft Rutte bij zijn adagium dat niet de overheid, maar de samenleving zelf het moet doen. Geen mondkapjesplicht of verplichte testen dus, maar vrijwilligheid. Rutte: “Ik denk dat mensen door deze boodschap weer gaan denken: o, laten we oppassen.”

Gistermiddag werd de urgentie van de eerste persconferentie sinds eind juni nog maar eens duidelijk. Er werden 601 besmettingen geregistreerd, het hoogste aantal sinds eind april. Bovendien zijn er volgens minister Hugo de Jonge (volksgezondheid) nu 259 clusters van besmettingen. Vorige week waren dat er 133. “Er is nog geen tweede golf, maar dit is wel heel zorgwekkend.”

Daarom moeten restaurants, pretparken, musea en bioscopen waar een uitbraak is, veertien dagen dicht. Burgemeesters kunnen besluiten cafés of nachtwinkels om 12 uur te sluiten of om publiek bij voetbalwedstrijden te beperken of te verbieden. Die laatste twee maatregelen kan het kabinet bij een grotere uitbraak ook landelijk invoeren. De horeca moet sowieso de teugels aanhalen. Zitten, reserveren en een gezondheidsgesprek zijn verplicht en moeten beter nageleefd worden, volgens Rutte. Voortaan wordt gasten bij de entree gevraagd hun contactgegevens te noteren voor bron- en contactonderzoek. Bovendien verwacht het kabinet dat burgemeesters strenger gaan handhaven als cafébezoekers zich niet aan de regels houden.

Verder gaan studenten een sobere introductieperiode tegemoet. Drank is taboe, kennismakingsbijeenkomsten duren tot maximaal tien uur ’s avonds. Ontgroeningen en grote feesten zullen er niet zijn, hooguit kleinschalige kennismakingen op anderhalve meter afstand of online.

Op Schiphol komt een teststraat. Terugkeerders uit risicogebieden wordt dringend geadviseerd zich daar te laten testen en om twee weken in quarantaine te gaan. Het kabinet kan mensen niet dwingen, erkent minister Hugo de Jonge. “We rekenen er op dat de sociale omgeving mensen erop aanspreekt dat ze hun huis niet verlaten.”

Maar juist de mate waarin Nederlanders nog willen meewerken, baart het kabinet zorgen. De testbereidheid neemt af en mensen zoeken elkaar steeds meer op waardoor contactonderzoek moeilijker wordt. Of ze nemen hun telefoon niet op, wanneer ze gebeld worden door de GGD. Vooral jongeren zoeken elkaar veel op. Daarom riepen De Jonge en Rutte vooral die groep op zich aan de regels te houden.

Tegelijkertijd is het kabinet overtuigd dat de verdedigingslinie die het de afgelopen maanden opwierp, deze uitbraak tot stilstand kan brengen. Sinds april is een systeem opgetuigd om mensen te testen, te isoleren en uitbraken te monitoren. De Jonge verwacht dat per 1 september de corona-app kan worden ingevoerd, na een proef in Drenthe en Twente.

Ook is nuance op zijn plaats: de huidige 16.000 besmettingen zijn er veel minder dan de 270.000 van het voorjaar. Echt alarmerende statistieken, zoals tien ic-opnames per dag, zijn nog ver weg. Van een nieuwe landelijke lockdown is daarom nog geen sprake. Dat hoeft mogelijk ook niet, omdat Veiligheidsregio’s inmiddels veel lokale middelen kunnen inzetten, zoals een mondkapjesplicht of vroegere sluitingstijden. De Jonge wijst erop dat in Goes en Hillegom lokale uitbraken met succes werden ‘uitgetrapt’.

Tegenover die relatief kleine uitbraken staan de haarden in Amsterdam en Rotterdam, die al lang niet meer naar enkele plekken te herleiden zijn. Bovendien is de groei er nog niet uit in deze steden, Den Haag en West-Brabant. Er is het kabinet veel aan gelegen om juist die uitbraken te beteugelen, voordat de vakanties zijn afgelopen.